Değişen Dünyada Sporun ve Oyunun Önemi

Yeryüzünde bugüne kadar birçok salgın hastalık gelip geçmiştir. İnsanlık, tarih boyunca yaptıklarından ve yapmadıklarından sorumlu iken bugün mevcut teknolojiye rağmen 1 seneyi aşkındır yapılanlardan ve yapılmayanlardan ötürü Covid-19 salgınından kurtulamamış ve evlerinde yaşamlarını sıkı tedbirlerle sürdürmek zorunda kalmıştır. Evet, dünyamız böyle bir salgından ötürü çok hızlı bir şekilde değişti. Teknoloji, artık hayatın her yerinde işlevini, gerekliliğini çok ciddi bir şekilde arttırdı. Elbette bu da geçecektir.
Peki ya bu durumun doğurdukları?

Tam da bu noktada başlığımızı açacağız, toplumun hızlı reaksiyon gösterdiği mevcut durumun eksileri ve artılarının neler olduğunu ve yapılması gereken önemli şeyleri ele almamızda yarar var.

Salgının bizleri evlere kapaması ve hareketsizliği artırması, gerek fiziksel gerek bilişsel gerekse duyuşsal açıdan birçok sorunu ortaya çıkarmıştır. Yaşam tarzlarını değiştiren bu sorun beslenmeyi, uyku düzenini, çalışma hayatını, sosyal hayatı daha birçok şeyi ciddi bir şekilde olumsuz etkilemiştir.

Yıllardır yapılan bilimsel çalışmalarda sporun bedensel ve ruhsal gelişime katkı sağladığını, seratonin hormonu seviyesini artırarak mutluluk verdiği ve stres düzeyini düşürdüğünü, beslenme alışkanlıklarını ve uykuyu düzenlediğini bilmekteyiz.

Hareket; beden eğitimi, spor ve eğitsel oyun eğitiminin temelini oluşturur. Temeli sağlam olmayan hareketler, fiziksel ve zihinsel yönden zarardan başka bir şey vermez. Etkin olan hareketler insanın sağlığını olumlu etkilerken, neşeli ve aktif olmasını sağlar. İnsanın hareketi, beden ve ruhu, mekan ve zamanı, kuvvet ve formu, bilinç ve bilinçsizliği bireyin kendi değer yargılarını birleştirerek bir anlam ifade eder. Hareket etkinliklerine sadece beden ve ruh katılmaz. Harekete gönüllü, sevinçli arzu ederek katılım, özellikle ilköğretim döneminde çok önemli bir yer tutar (Kale ve Erşen, 2003)

Biz, beden eğitimi öğretmenlerinin aldığımız tüm eğitimleri daha fazla uygulama ve aktarma sorumluluğu bu günlerde önemini katbekat arttırmıştır.

Günümüzde yediden yetmişe herkesin yaşam boyu sporu hayatında bulundurması gerekirken böyle bir süreçte kapandığımız evlerimizde de artık hareketsiz kalmamak için tüm imkanları kullanmamız gerekir. Burada teknolojiyle sporu iyi bir şekilde senkronize edebilen toplumlar fiziksel sağlığının yanı sıra psikolojik olarak zinde kalabileceklerdir. Geçirdiğimiz bu zor günlerde “teknoloji” ve “spor” entegrasyonunun ve dengesinin önemini iyi kavramak, ayrıca sporu/egzersizi hayatımızın merkezine koymamız gerekir.

Yaygın olan ilk tanıma göre spor, insanın yaşamında var olan hayatta kalma ve beslenmeye dayalı saldırganlık duygusunu dostluk içinde bir rekabet ortamı yaratarak denetimi altına alan emniyetli bir yapıdır (Fişek, 1985).

Spor, “eğlence” anlamı da taşımaktadır. Oyun ile çalışmayı birbirinden ayıran tutumdaki farklılıktır. Sporda sergilenen tutum, oyun tutumudur; sadece sonuç için değil oynarken de yaşanılan bir zevktir (Özbaydar, 1983).

Aynı zamanda spor bireyin doğasında bulunan gerginliği azaltır, daha insancıl ve barışçıl yaşam alanı yaratır (Erdemli, 1990).

Oyunların yapısında bulunan kazanma içgüdüsü oyuna bağlanma, motivasyonu sağlama ve eğlence faktörlerini beraberinde getirmesinden dolayı öğrenmede, oyunların kullanılması önemli bir faktördür. Oyunun çocukların hayatlarında önemli yere sahip olmasından dolayı eğitimin içerisine dahil edilmesi ile öğrenmeye karşı isteğin artmasına, güdülenmenin sağlanmasına, tekrar alıştırmaları ile kalıcı izli öğrenmenin oluşmasına yardımcı olacaktır (Şahin,2019).

Oyun, çocukların yaşantısının en önemli parçalarından biri olan, çocukların fiziksel, sosyal, zihinsel becerilerini geliştiren, kendi duygu ve düşüncelerini ifade etmesini sağlayan, belirli bir zaman dilimi içinde ve belli bir plan çerçevesinde gerçekleştirilen, eğlendirirken cesaret ve motivasyonu geliştiren etkinliklerdir (Çoban ve Nacar, 2006).

Özetlemek gerekirse yapılan tüm çalışmalar ve düşünceler dahilinde, geçtiğimiz bu zor dönemi en az hasarla atlatmak adına düzenli spor, düzenli beslenme yeterli uyku ve oyunu hayatımızın bir parçası olarak eklemeli ve krizi fırsata çevirerek kendimizi spor konusunda geliştirmeli, bedenimizi iyi yaşamla ödüllendirmeliyiz. Okulda oyunların oynandığı, parklarda spor yapan insanların arttığı sağlıklı yarınlar umuduyla…
Sporsuz kalmayın, sağlıklı kalın!

Ufuk KAYMAZ
Beden Eğitimi ve Spor Öğretmeni

Kaynakçalar:
Kale, R. ve Erşen, E. (2003). Beden Eğitimi Ve Spor Bilimlerine Giriş, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
Fişek K. Yüz Soruda Türkiye Spor Tarihi, İstanbul, Gerçek Yayınevi, 1985: 7-8.
Özbaydar S. İnsan Davranışının Sınırları ve Spor Psikolojisi, Ankara, Altın Kitaplar Yayınevi, 1983: 31.
Erdemli A. Hümanizma Olarak Spor, Spor Bilimleri I. Ulusal Sempozyum Bildirileri, Ankara, 15-16 Mart 1990: 12.
Şahin,F. (2019). Altıncı Sınıf Türkçe Dersi Ses Olayları Konusunda Geliştirilen Eğitsel Oyunun Akademik Başarıya Etkisi, Yüksek Lisans Tezi,  Balıkesir Üniversitesi -
Çoban, B. ve Nacar, E. (2006). (Ed. H. M. Şahin) Okul Öncesi Eğitimde Eğitsel Oyunlar. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.